پایگاه خبری تحلیلی دلستانه:

تحریم های اقتصادی، افزایش نرخ ارز و مسدود شدن حساب های بانکی کلماتی است که در چرایی صنعت خودرو شنیده ایم اما این تمام ماجرا نیست.

فساد در خودروسازی از جمله معضلاتی است که امروزه با آنها مواجه هستیم، و فقط مربوط به امروز نیستند و خیلی از اتفاقات از یک مکان خاص و در یک زمان خاص و با جمع شدن افراد خاص در سال هایی دور به امروز رسیدند. در سال ۶۱ گروهی با ۴ میلیارد دلار وارد کشور شدند و هسته اولیه مافیای صنعت خودرو را شکل دادند.

فساد در خودروسازی موضوع جدیدی نیست. به گفته یکی از نمایندگان مجلس در دهه ۷۰ که بزرگترین اختلاس تاریخ کشور ۱۲۳ میلیارد بود، برای طراحی سمند، ۱۲۰ میلیارد تومان با ارز ٤٠٠ تومانى، معادل ٣٥٠٠ میلیارد تومان امروز، پرداخت شد تا این طراحى گران که نه جذاب بود نه استاندارد. انجام شود.

به گفته کارشناسان، برخی افراد و گروه ها صنعت خودرو را به انحصار خود در آورده اند. خودروسازان اعتقاد به ساخت خودروی ملی دارند اما کارشناسان معتقد هستند که این توان با وجود مافیای خودرو امکان پذیر نخواهد بود و تنها توان مونتاژ کاری خودور را داریم.

حال سوالی که به وجود می آید اگر خودروهای داخلی مونتاژ کاری است چرا باید تکانه های دلاری قیمت خودرو را نیز افزایش دهد؟ چراکه داخلی سازی مسئله ای است که به آن پرداخته نشده و تولیدات داخلی نداریم.

مافیایی که با رانت کار خود را پیش می برند

مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو  گفت: ما دچار تله بنیان‌گذار شده ایم، مافیای ناخواسته از ابتدا به نحوی جلو بردنمان که در یک تله‌ای افتادیم که تمامش دچار یک شبکه خاص و پیچیده‌ای است که اسمش را مافیا نمی‌شود گذاشت، چرا که اسم آن رانت است.

او بیان کرد: مافیا صد در صد گرفتار رانتیر‌هاست. مافیا به گروه‌هایی گفته می‌شود که برای رسیدن به اهدافشان از حذف فیزیکی یا مقابله‌های این چنینی استفاده می‌کنند. صنعت خودروسازیمان صد درصد رانتیر است، یعنی شما را به دلایلی می‌گذارند مدیر عامل یکی از خودروسازی‌ها، به دلایلی می‌شوند عضو هیئت مدیره یا معاون یکی از خودروسازی‌ها؛ این دلایل تخصصی و شایسته‌گزینی نیست، یک سری دلایل دیگر که خودتان بگذارید سه نقطه!

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو تشریح کرد: اگر روزی دیدید که درب دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه پلی تکنیک، به روی خودروسازی ها باز است می توان گفت مافیا در این صنعت وجود ندارد.

دادفر گفت: باید از مغز نخبه‌ای که امروز مانند ضربان قلب من و شما می‌زند و ایده‌های نو و جدید مدیریتی، غیر مدیریتی، صنعتی، تولیدی و ... را طراحی می‌کند، استفاده کرد. اگر روزی دیدید نخبگان کشور در صنعت خودروسازی ورود پیدا کرده اند بدانید که یک اتفاق خیلی جدید و درست می‌افتد.

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با تاکید بر اینکه دست پنهان مافیای خودروسازی کشور بر دولت فشار وارد می‌کند تا نتواند واردات را آزاد کند، گفت: اکنون واردات خودرو ممنوع شده است که یکی از عوامل آن را می توان مافیا دانست.

او بیان کرد: دست پنهان مافیای خودروسازی کشور بر دولت فشار وارد می‌کند تا نتواند واردات را آزاد کند و هم کالا‌ها در گمرک انبار شوند تا بتواند از این فضا به نفع خود بیشترین بهره‌برداری را داشته باشد. سهم واردات خودرو فقط ۵ درصد در بازار و فقط یک درصد از کل ارزش کالا‌های وارداتی در سال ۹۷ بود.

دادفر با بیان اینکه زمانی که واردات خودرو آزاد بود مردم بدون هیچ معطلی می‌توانستند در کمترین زمان خودرو تهیه کنند، گفت: این یک امتیاز مثبت برای واردکنندگان بود. خودروسازان داخلی وقتی توان تحویل به موقع خودرو را نداشته و ندارند از شیوه‌هایی برای در دست گرفتن بازار خودرو و انحصار استفاده می‌کنند.

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو بیان کرد: خودروسازان دولت و مردم را به جایی می‌رسانند که هر امتیازی که می‌خواهند، بگیرند. نهاد‌های نظارتی و امنیتی باید نظارت ریزبینانه‌تری به این موضوع داشته باشند.

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو، در خصوص آخرین وضعیت ترخیص خودرو‌های دپو شده در گمرک گفت: در فضایی که همه دنیا تلاش می‌کنند به هر شکل ممکنی ایجاد نارضایتی در کشور کنند، چرا ما کالای موجود در گمرک را که به طور کامل پول آن پرداخت شده را معطل می‌کنیم؟

او با بیان اینکه مصوبه هیات دولت ۴ ماه پس از صدور اعتبار دارد، ولی تا به الان به گمرکات در خصوص ترخیص خودرو‌ها ابلاغیه‌ای فرستاده نشده است، افزود: تعطیلات زیادی پیش‌رو داریم و نباید با تعلل در کار سبب انباشت خودرو‌ها در گمرک شویم.

او با بیان اینکه دولت باید مصوبه‌های اثربخش صادر کند، گفت: پیگیر موضوعات از طریق سازمان و ارگان‌های مربوطه هستیم تا این مشکل به زودی حل شود.

دادفر ادامه داد: شرایط واردکنندگان خودرو بسیار نامساعد است، تکلیف بَد بهتر از بلاتکلیفی است. فضا به سمت تعدیل نیروی انسانی و کمتر شدن فعالیت تجاری و بازرگانی پیش می‌رود.

نعمت بخش: من معتقد به وجود مافیا نیستم

احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان گفت: من معتقد به مافیا نیستم. به نظر من دولت نمی‌تواند به عنوان یک بنگاه دار خوب باشد و باید ساختار صنعت خودرو سازی تغییر کند و خوشبختانه بنا به مصوبه مجلس، دولت باید ظرف ۳ سال سهم خود را به طور کامل به بخش خصوصی واگذار کند.

او بیان کرد: اگر خصوصی سازی به طور کامل انجام شود شاید مافیایی که می‌گویید برطرف شد، اما من این چنین حسی نداشتم که مافیا وجود داشته باشد.

بازار انحصاری خودرو در دست مافیای خودرو

فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو راجع به مافیای خودرو، اینکه در خودروسازی هم مافیا وجود دارند؟، گفت:  اصلا شک نکنید که هسته‌های قدرت ایجاد می‌شود، اسمش را می‌خواهیم بگذارید مافیا یا هر چیز دیگری، وقتی که شما در یک چارچوب اقتصادی برخی ارزش ها را مشخص کنید، معنی آن این است که قصد دارید بازار را در انحصار نگه دارید.

او بیان کرد: بازار انحصاری یعنی یک سری منتفع انحصاری که به آن مافیا میگویند یا هر چیز دیگری، قطعه‌سازانی که وجود دارند و پرقدرت هستند بسیاری از سهام‌داران شرکت‌های خودروسازی حالا این‌ها داخل خود دولت‌اند و قانونی است.

این کارشناس صنعت خودرو تشریح کرد: کسانی که انتظار دارند از حقوق صنایع منباب ارتشاع و فساد، استفاده کنند،  پشت داستان‌هایی مثل اشتغال و ارز‌بری پنهان قایم می‌شوند.

زاوه افزود: کمتر ایرانی پیدا می‌شود که از تولید محصولات ایرانی افتخار کند چرا که  این محصولات را نامرغوب می‌دانند. عامل میلیارد‌ها دلار مصرف انرژی اضافی در کشور است، باعث قتل هزاران نفر در سال می‌شوند مگر جای افتخار دارد؟. زمانی که اصرار دارید این فضا را ادامه دهید قطعا انسانی‌هایی هستند که قدرت دارند و از این قدرتشان سوء استفاده می‌کنند.

او افزود: حالا این قدرت ممکن است اقتصادی یا سیاسی باشد، ولی به هر صورت سوءاستفاده اتفاق می‌افتد که این بازار باز و متوقف نشود، و همیشه هم آنطوری که گفته می‌شود در راستای چرخاندن بازار است، وگرنه تجربیات جهانی نشان می‌دهد که بازار‌های رقابتی نه تنها منجر به از بین رفتن اشتغال نمی شود.

کیفیت پایین خودرو‌هایی داخلی ریشه در مافیای خودرو دارد و انتظار می‌رود که ارگان‌های داخلی به این موضوع اهمیت بیشتری دهند تا هم دست مافیا از این صنعت قطع شود و هم کیفیت خودرو‌ها ارتقا پیدا کند و در کنار آن از نخبگان کشور استفاده شود.